Dünya’da ve Türkiye’de iş sağlığı hemşireliğinin kilometre taşları Tablo-1 ve Tablo-2’de yer almaktadır.
TABLO 1: Dünya’da İş Sağlığı Hemşireliği Gelişim Sürecinin Kilometre Taşları
| Yıl | Gelişmeler |
| 1700 | İş sağlığının babası olarak bilinen Bernardino Ramazzini, meslek hastalıkları ile ilgili ilk bilimsel eseri yayınladı. |
| 1878 | Avrupa bölgesinde, Phillipa Flowerday İngiltere’deki J&J Colmon (Hardal üretimi yapan) bir şirkette ilk kez “Endüstri hemşiresi” ünvanı ile çalıştı. |
| 1895 | Amerika’da Ada Mayo Stewart Vermont Marble şirketinde “Endüstriyel Hemşire” ünvanı ile çalıştı. |
| 1917 | Boston Üniversitesi İşletme Koleji’nde ilk endüstri hemşireliği kursu yapıldı. |
| 1919 | Endüstri hemşireliği hakkında yazılan ilk kitap olan “Endüstri Hemşireliği” Florence Wright tarafından yazıldı. |
| 1942 | Amerikan Endüstri Hemşireleri Birliği kuruldu. |
| 1953 | Endüstri Hemşireliği Dergisinin ilk sayısı yayınlandı. |
| 1970’ler | İş sağlığı hemşireliği eğitim programına Kuzey Caroline Üniversitesi ve New York Üniversitesi öncülüğünde başlandı. |
| 1977 | Amerikan Endüstri Hemşireleri Birliği, Amerikan İş Sağlığı Hemşireleri Birliği olarak yeniden isimlendirildi. |
| 1983 | Amerikan İş Sağlığı Hemşireleri Birliği Araştırma ödülleri belirledi. |
| 1993 | Avrupa Bölgesi İş Sağlığı Hemşireleri Federasyonu (Federation of Occupational Health Nurses within the European Union-FOHNEU) kuruldu. |
| 1998 | Amerikan İş Sağlığı Hemşireleri Birliği, işyerlerinin çevre ile etkileşimde olduğunu ve iş sağlığının ayrılmaz bir parçası olduğunu belirterek, iş sağlığı hemşireliği adının “İş ve Çevre Sağlığı Hemşireliği” olarak değiştiğini ilan etti. |
| 1998 yılından günümüze | İş sağlığı hemşireliği Uluslararası Çalışma Örgütü, Dünya Sağlık Örgütü, ulusal iş sağlığı kurum ve kuruluşları tarafından günümüz iş sağlığı hizmet ekibinin temel üyesi olarak kabul gördü. İlgili yasal düzenlemelerle eğitim, uygulama standartları belirlendi. Hızla gelişimini sürdürmektedir. |
Kaynak: Esin, M. N. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de İş Sağlığı Hemşireliği. Turkiye Klinikleri Public Health Nursing-Special Topics, 2(2), 1-7.
TABLO 2: Türkiye’de İş Sağlığı Hemşireliği Gelişim Sürecinin Kilometre Taşları
| Yıl | Gelişmeler |
| 1936 | 3008 Sayılı İlk İş Kanunu yayımlandı. (İş sağlığı hemşireliğinden söz edilmemektedir.) |
| 1955 | Hemşirelik eğitiminde lisans eğitimi başladı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu kuruldu. |
| 1967 | İkinci İş Kanunu yayımlandı. (İş sağlığı hemşireliğinden söz edilmemektedir.) |
| 1968-1970 | Hemşirelik eğitiminde lisansüstü eğitim başladı. |
| 1971 | İkinci iş kanunu genişletilerek 1475 sayılı İş Kanunu yayımlandı. (İş sağlığı hemşireliğinden söz edilmemektedir.) |
| 1982 | 1475 sayılı İş Kanunu’na istinaden “İşyeri Hekimlerinin Çalışma Şartları İle Görev Yetki ve Sorumlulukları” yönetmeliği çıkarıldı. (İş sağlığı hemşireliği 9. Maddede ad olarak geçiyor.) |
| 2001 | II. Ulusal İş Sağlığı ve İşyeri Hemşireliği Sempozyumu Zonguldak’ta yapıldı. |
| 2001 | Türkiye Halk sağlığı Kurumu bünyesinde İş Sağlığı Hemşireliği Komisyonu kuruldu. |
| 2002 | Türkiye Halk sağlığı Kurumu bünyesinde Ankara’da I. İş Sağlığı Hemşireliği Temel Eğitim Programı yapıldı. |
| 2003 | 4857 sayılı iş kanunu yayımlandı. (İş sağlığı hemşireliğinden söz edilmemektedir.) |
| 2003 | Türkiye Halk sağlığı Kurumu bünyesinde Kocaeli’nde II. İş Sağlığı Hemşireliği Temel Eğitim Programı yapıldı. |
| 2003 | İş Sağlığı Hemşireliği Derneği (İŞHEM-DER) kuruldu. |
| 2004 | 4857 sayılı iş kanununa istinaden “İşyeri Sağlık Birimleri ve Hekimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları” yönetmeliği çıkarıldı. Bu yönetmeliğin; 4,7,27,28,29 ve 30. Maddeleri iş sağlığı hemşireliği ile ilgiliydi. |
| 2004 | Bakanlık iki defa iş sağlığı hemşireliği sertifika programı yaptı. |
| 2004 | İŞHEM-DER’ in açtığı dava ile sertifika programları durduruldu. Danıştay sertifika programlarının ilgili mesleki örgütler tarafından yapılmasının karara bağladı. |
| 2007 | Ege Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve İŞHEM-DER işbirliği ile “I. İşyeri Hemşireliği Temel Eğitim Sertifika Programı” yapıldı. |
| 2007 | “İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” yayımlandı. Diğer sağlık personeli sertifikası tanımlandı. |
| 2007 | Kocaeli Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve İŞHEM-DER işbirliği ile “II. İşyeri Hemşireliği Temel Eğitim Sertifika Programı” yapıldı. |
| 2010 | İŞHEM-DER Avrupa Bölgesi İş Sağlığı Hemşireleri Federasyonu (Federation of Occupational Health Nurses within the European Union-FOHNEU)’na üye oldu. |
| 2010 | “İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” yayımlandı. İlk kez diğer sağlık personeli tanımı yapıldı. Hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni veya çevre sağlık teknisyeni tek bir adla diğer sağlık personeli olarak tanımlandı. |
| 2012 | 6331 sayılı “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu” yayımlandı. İşyeri hemşiresi tanımı yapıldı. |
| 2013 | “İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” yayımlandı. Diğer sağlık personeli sertifikası tanımlandı. |
| 2014 | “İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlandı. Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri ve alanları kısıtlandı. |
| 2015 | Diğer Sağlık Personeli Temel Eğitim Programları başladı. (Ocak 2015) |
| 2015 | Birinci Merkezi Diğer Sağlık Personeli Sınavı yapıldı. (Mayıs 2015) |
Kaynak: Esin, M. N. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de İş Sağlığı Hemşireliği. Turkiye Klinikleri Public Health Nursing-Special Topics, 2(2), 1-7.